Ποιότητα Ζωής στην Ελλάδα: Η Κοινωνική Έρευνα του ΕΝΑ - Ιούνιος 2025
Πώς βιώνεται σήμερα η καθημερινότητα στην Ελλάδα; Ποια συναισθήματα
κυριαρχούν; Ποιοι παράγοντες ορίζουν την ποιότητα ζωής και πόσο εφικτή είναι στην
πράξη μια ποιοτική καθημερινότητα; Επαρκούν οι αποδοχές; Πόσο πιεστικά είναι το
κόστος στέγασης και ενέργειας; Πώς αξιολογούνται τα δημόσια αγαθά, όπως η υγεία
και η εκπαίδευση; Υπάρχει δυνατότητα για ψυχαγωγία ή προγραμματισμό διακοπών;
Ποια είναι η εικόνα για τη χώρα και ποια η εμπιστοσύνη στους θεσμούς;
Με αφετηρία τα παραπάνω ερωτήματα, το Ινστιτούτο Εναλλακτικών Πολιτικών ΕΝΑ
επιχειρεί για τρίτη συνεχή χρονιά να καταγράψει, να ερμηνεύσει και να συγκρίνει
στοιχεία που αποτυπώνουν την ποιότητα ζωής στην Ελλάδα σήμερα. Η φετινή κοινωνική
έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Ιούνιο σε συνεργασία με την εταιρεία Prorata, με
πανελλαδική κάλυψη, αξιοποιώντας δομημένο ερωτηματολόγιο. Στον σχεδιασμό και την
εννοιολογική επεξεργασία της φετινής εκδοχής της έρευνας συνέβαλαν οι ερευνητές
Δημήτρης Σουδίας και Φίλιππος Κατσίνας, συμβάλλοντας από τα πεδία της οικονομικής
κοινωνιολογίας και των σπουδών σχετικών με ζητήματα στέγασης και τουρισμού στην
ανάδειξη και ερμηνεία των κοινωνικών τάσεων που διερευνώνται.
Η πρωτογενής αυτή καταγραφή δεν αποσκοπεί μόνο στην αποτύπωση στάσεων, αλλά και
στην κατανόηση των κοινωνικών όρων που διαμορφώνουν την καθημερινότητα.
Συναισθήματα, αντιλήψεις, οικονομικές δυσκολίες, πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες,
εργασιακή σταθερότητα ή ρευστότητα, προσωπικές προσδοκίες και συλλογικές
διαψεύσεις, συναρθρώνονται σε ένα ερμηνευτικό πλαίσιο που επιτρέπει την εξαγωγή
κρίσιμων συμπερασμάτων.
Ταυτόχρονα, η επανάληψη της έρευνας σε ετήσια βάση δημιουργεί τις προϋποθέσεις για
συγκριτική αποτίμηση των τάσεων, ανίχνευση μεταβολών και τεκμηριωμένη
διαμόρφωση εναλλακτικών προτάσεων δημόσιας πολιτικής. Το ΕΝΑ συνεχίζει έτσι τη
στρατηγική του επένδυση σε εργαλεία εμπειρικής τεκμηρίωσης, με στόχο την ανάδειξη
των αναγκών της κοινωνίας και τη στήριξη γόνιμης δημόσιας συζήτησης.
9+1 κυρίαρχα συμπεράσματα της φετινής έρευνας:
Κυρίαρχο συναίσθημα η ανασφάλεια: Οι περισσότεροι δηλώνουν
συναισθήματα απογοήτευσης, θυμού και απελπισίας, πολύ πιο έντονα από
συναισθήματα αισιοδοξίας.
Η ποιότητα ζωής δεν βελτιώνεται: Η πλειοψηφία εκτιμά ότι η ποιότητα ζωής
παραμένει στάσιμη ή επιδεινώνεται, χωρίς θετική επίδραση από τις κυβερνητικές
πολιτικές.
Απουσία συλλογικής προσδοκίας βελτίωσης: Πάνω από τους/τις μισούς/-σες
δεν αναμένουν σημαντική μεταβολή στην προσωπική τους οικονομική
κατάσταση στους επόμενους 12 μήνες.
Η ευζωία ορίζεται κυρίως ως δυνατότητα ζωής χωρίς οικονομικές ανησυχίες,
ως πρόσβαση σε ποιοτικές υπηρεσίες υγείας και εκπαίδευσης και ως
ποιοτικός χρόνος με οικείους.
Ανισότητες στην πρόσβαση σε μια «τουριστική» ποιότητα ζωής: Οι
περισσότεροι δηλώνουν ότι δεν μπορούν να απολαύσουν τη χώρα όπως οι
τουρίστες, αναδεικνύοντας χάσματα στο πως προσλαμβάνεται η ποιότητα ζωής
κατοίκων και επισκεπτών.
Ακρίβεια στη στέγη και στην ενέργεια: Το κόστος ενοικίου ή δανείου θεωρείται
δυσβάστακτο, όπως και οι λογαριασμοί ενέργειας, με έξι στους δέκα ωστόσο να
τους πληρώνουν έγκαιρα.
Εργασιακή απογοήτευση και σκέψεις παραίτησης: Ένα σημαντικό ποσοστό
(35%) έχει σκεφτεί να παραιτηθεί εντός του 2025, κυρίως λόγω χαμηλών
αποδοχών και κακού εργασιακού κλίματος.
Δυσπιστία προς το ΕΣΥ και στροφή σε ιδιωτική ασφάλιση: Η εμπιστοσύνη
στο δημόσιο σύστημα υγείας είναι περιορισμένη, αλλά και η προσφυγή στην
ιδιωτική ασφάλιση εμφανίζεται χαμηλή.
Περιορισμένη δυνατότητα για ψυχαγωγία και διακοπές: Το 65% δεν έχει
προγραμματίσει διακοπές για το καλοκαίρι και το 64% δηλώνει πως δεν έχει
οικονομική δυνατότητα για ψυχαγωγία και δραστηριότητες ελεύθερου χρόνου.
Το δυστύχημα στα Τέμπη αφήνει ισχυρό κοινωνικό αποτύπωμα: Πάνω από το
70% εξακολουθεί να πιστεύει ότι υπήρξε προσπάθεια συγκάλυψης, με
αξιοσημείωτη συμμετοχή στις αντίστοιχες κινητοποιήσεις.
Η φετινή αποτύπωση της ποιότητας ζωής στην Ελλάδα αναδεικνύει έναν κοινωνικό
ορίζοντα φορτισμένο με συναισθήματα αβεβαιότητας, απογοήτευσης και
αποστασιοποίησης από την κρατική μέριμνα. Η καθημερινότητα των πολιτών
συνδέεται περισσότερο με την οικονομική επισφάλεια και την πίεση της επιβίωσης,
παρά με βιώματα σταθερότητας ή προόδου.
Ταυτόχρονα, αποτυπώνεται η έντονη απόσταση ανάμεσα στο φαντασιακό της
ευτυχίας, όπως προβάλλεται θεσμικά και επικοινωνιακά, και στην εμπειρία της
καθημερινής ζωής των πολιτών. Ενώ η ευτυχία αναγορεύεται σε πολιτικό πρόταγμα
και εθνικό branding, η πλειοψηφία νιώθει πως η καθημερινότητά της ταυτίζεται
περισσότερο με την «μιζέρια» και όχι με την «ευημερία», όχι ως ψυχική στάση αλλά
ως αποτέλεσμα πραγματικών όρων διαβίωσης.
Όλη η έρευνα εδώ: https://enainstitute.org/publication/i-poiotita-zois-stin-ellada-i-
koinoniki-erevna-tou-ena-iounios-2025/
